-
1 детский
1. прил.балалар...ы2. прил.бала...ы3. прил.балаларса, сабыйҙарса, балалары...ы, балалыҡ...ы, балаларға хасдетский сад см. детсад; детское место анат. — һуңғылыҡ, бала ятҡыһы
-
2 свести
1. сов.етәкләп төшөрөү2. сов.сблизитьтоташтырыу, тура килтереү, йыйырыу, яҡынлаштырыу3. сов. что обычно безл.көҙән йыйырыу, тартышыу4. сов. разг.перевеститөшөрөү, күсереү5. сов. к чему, до чего, на чтоҡалдырыу, ҡыҫҡартыусвести на нет — юҡҡа сығарыу, юҡ булыу
свести счёты: — 1) иҫәп-хисапты өҙөү, иҫәпләшеү
2) үс алыу, үс ҡайтарыу6. сов.илтеү, илтеп ҡуйыу (ташлау)7. сов. разг. см. сводить8. сов.на кого-чтодать иное направлениебороу, бороп ебәреү9. сов.увести на другое местобороу10. сов. прост.йәшерен (урлап) алып китеү11. сов.юҡ итеү, бөтөрөүһипкел, тап, сөйәлгә ҡарата12. сов.во чтосоединить вместейыйыу, туплау, ҡушыу, төркөмләү13. сов. разг.ҡауыштырыу, осраштырыу, күрештереү -
3 альт
1. м; муз.альтбалаларҙың ҡалын тауышы2. м; муз.альтхорҙа балаларҙың йәки ҡатын-ҡыҙҙың ҡалын тауышы менән башҡарылған партия3. м; муз.альттүбән регистрлы ҡыллы йәки тынлы музыка ҡоралы -
4 детская
-
5 доставить
1. сов. кого-чтокилтереү, алып килеү, килтереп китеү (еткереү)2. сов. кого-чточтопричинять, вызватьтыуҙырыу, килтереүдоставить удовольствие детям — балаларға шатлыҡ килтереү, балаларҙы кинәндереү
-
6 инфантильный
1. книжн.инфантиль, етлекмәгән2. книжн.балаларға хас, балаларса -
7 малый
I1. прил.бәләкәй, бәләкәс2. прил.только кратк. ф.бәләкәй, наҡыҫс малых лет — бәләкәйҙән үк, йәштән үк, бала саҡтан уҡ
самое малое — кәмендә, кәм тигәндә
без малого; без мала — тип әйтерлек, -ға/-гә яҡын
от мала до велика — йәше-ҡарты, олоһо-кесеһе
мал золотник, да дорог — аҫыл таш ҙур булмай, алтын ҙур булмай
за малым дело стало — эш юҡҡа ғына туҡтап ҡалды, эш бик бәләкәй нәмәгә килеп терәлде
IIм; разг.егет (кеше), йәш егет (үҫмер) -
8 мальчишеский
1. прил.ир балалар (малайҙар)...ы2. прил. перен.малайҙарса, балаларға хас -
9 ребячий
1. разг.бала...ы, сабый...ы2. разг. перен.балаларса, сабыйҙарса, бала-саға кеүек, балаларға (сабыйҙарға) хас -
10 утренник
1. мутренникдетский утренник — балалар утреннигы (берәй байрам уңайы менән балалар өсөн ойошторола торған уйын-тамаша)
2. мутренний морозиртәнге һалҡын -
11 а
I1. союз противит.употребляется для соединения противопоставляемых предложений или членов предложенияә, киреһенсә; ләкин, әммә-ләкин, -ға/-гә ҡарамаҫтан (ҡарамай, ҡарамайынса)я вернулся домой, а он остался — мин өйгә ҡайттым, ә ул ҡалды
я зайду к вам не сегодня, а завтра — мин һеҙгә бөгөн түгел, ә иртәгә инеп сығырмын
до начала сеанса осталось пять минут, а людей в зал не пускают — сеанс башланырға биш минут ҡалған, ләкин халыҡты залға индермәйҙәр
он учится в вузе, а вот ты не сумел — ул юғары уҡыу йортонда уҡый, ә бына һин булдыра алманың
он человек простой, а ведь имеет вес в обществе — ул ябай кеше, ә шулай ҙа йәмғиәттә абруйы бар
2. союз присоед.-усил.в соединении с вопросительными местоимениями или местоимёнными наречиями `конечно`, `безусловно так`әлбиттә, фәҡәт шулайи пришёл?! – А то как же! — килгәнме?! – Элбиттә!
а (не) то — юғиһә, бүтәнсә булһа
иди своей дорогой, а не то получишь от меня — юлыңда бул, юғиһә кәрәгеңде алырһың
3. союз противит. уступуказывает на уступительный характер противопоставления предложений или их членов(ә) шулай булһа ла, (ә) шулай ҙа, тик, барыбер, да/дәможете остаться при своём мнении, а всё-таки я прав — үҙ фекерегеҙҙә ҡалығыҙ, ә мин барыбер хаҡлымын
4. союзсопоставитсоединяя предложения, служит сопоставлению их главных или второстепенных членов, а так же служит сопоставлению одновременных событий и действийә, шул ваҡытта, шул саҡта, -ға/-ғә килгәндә; шул (ике) аралаотец ушёл, а сын продолжал стоять — атаһы китеп барҙы, ә улы тора бирҙе
отец развёл костёр, а дети пошли за ягодами — аталары ут яғып ебәрҙе, ә балалар еләккә китте
5. союз присоед.употребляется для присоединения предложений или членов предложенийәвдоль плетня в один ряд посажена смородина, а далее растёт какое-то дерево — ситән буйлап бер рәт ҡарағат ултыртылған, ә унан ары ниндәйҙер ағас үҫеп ултыра
сначала мы посетили выставку, а затем музей — башта күргәҙмәлә, ә һуңынан музейҙа булдыҡ
6. союз присоед.в сочетании со словами `значит`, `потому`, `следовательно`, `стало быть` и т.п. присоединяет предложения или члены предложения, в которых содержится вывод, заключение из сказанного ранеешуға күрә, тимәк, шунлыҡтанего пока никто толком не знает, а потому о нём ничего не говорят — уны әлегә бер кем йүнләп белмәй, шуға күрә уның тураһында бер нәмә әйтмәйҙәр ҙә
7. союз присоед.в сочетании с местоимением `всё` присоединяет предложения или члены предложения, указывающие на причину высказанного ранееә барыһы (бөтәһе, һәммәһе)откололся я от своих друзей, а всё из-за тебя — дуҫтарымдан айырылдым мин, ә барыһы һинең арҡала
8. союз присоед.в сочетании со словами `кстати`, `впрочем` и т.п. употребляется для передачи внезапности изменения мыслиәйткәндәй, ә шулай ҙаон ещё не приехал. А кстати, ты не забыл прихватить с собой документы? — ул әле ҡайтып етмәне. Эйткәндәй, һин үҙең менән документтарыңды алырға онотманыңмы?
9. союз присоед.-усил.употребляется в начале вопросительных и восклицательных предложений для усиления выразительности (часто в сочетании с местоимениями и наречиями `как`, `какой`, `сколько`)әа сколько я терпел – уму непостижимо! — ә мин күпме түҙҙем – аҡылға һыймаҫлыҡ!
10. союз присоед.-усил.в начале ответов на вопросы придаёт большую выразительность ответу, выделяя то или иное словоә, (йә) булмаһа, юғиһә, юҡһакак ты сказал? – а никак! — нимә тинең? – ә бер нисек тә!
а не то сходил бы в магазин — булмаһа, магазинға барыр инең
спеши, а то опоздаешь — ашығыңҡыра, юҡһа һуңларһың
сходите туда сами, а то пошлите кого-нибудь — унда һеҙ үҙегеҙ барығыҙ, йә булмаһа берәйһен ебәрегеҙ
II1. частица вопросит.как отклик на обращение или при переспрашивании нерасслышанногоәа? Ничего ведь не слышу, говори отчётливей — ә? Бер нәмә лә ишетмәйем бит, асығыраҡ һөйлә
2. частица вопросит.после предложений, требующих ответа, подтверждения и т.п., выражает побуждение к ответу или к действиюә, эйемечто ты натворил, а? — нимә эшләнең һин, ә?
3. частица вопросит.в вопросах и восклицаниях выражает сильное удивление, восхищение или возмущениеәвот парень, а! — егете лә егете бит, ә!
кого осрамили ведь, а?! — кемде хур иттеләр бит, ә?!
4. частица побудит.употребляется при повторном обращении к кому-л. для привлечения вниманияәсмотри-ка, что он делает, а? — ҡара әле, нимә эшләй ул, ә?
1. межд.выражает припоминание, догадку, удивлениеә, ә-әа-а, это ты? — ә-ә, был һинме ни?
а, вот как! — ә, бына нисек!
2. межд.выражает узнавание (при встрече с кем-л.)ә, ә-ә, әһәа, вот куда вы спрятались! — әһә, бына ҡайҙа йәшенгәнһегеҙ икән!
3. межд.выражает удовольствие, радость (при виде кого-чего-л.)ә, уйа, мамочка! Как я рад тебя видеть! — уй, әсәкәйем! Һине күреүемә шундай шатмын!
4. межд.выражает досаду, негодование, угрозу, злорадствоә, әһәа, вы ещё сопротивляетесь! — әһә, һеҙ ҡаршылашаһығыҙмы әле!
5. межд.выражает решимостьэйа! Была не была — эй! Булды ни ҙә, булманы ни
6. межд.выражает ужас, отчаяние, боль и т.п.уйа-а-а, не трогайте меня, ради бога! — уй, алла хаҡы өсөн, миңә теймәгеҙ!
-
12 баловать
1. несов.кого-чтоиркәләтеү, иркәләтеп боҙоу, ҡотортоу, яман өйрәтеү, шаштырыу, уҙындырыу2. несов. прост.шаярыу -
13 бегать
1. несов.бежать в различных направленияхйүгереү, йүгерешеп йөрөү2. несов.заниматься бегом как спортомйүгереү3. несов.избегать кого-чего-л.ҡасыу, ҡасып йөрөү4. несов. о быстром движенииуйнаҡлап (йүгереп) тороу5. несов.за кем; прост.ухаживатьйөрөү, артынан йөрөүмурашки по спине (по телу, по коже) бегают — тән сымырлай, төктәр өрпәйә (ҡурҡыуҙан, тулҡынланыуҙан)
-
14 беготня
1. жтегендә-бында йүгерешеү (сабышыу), йүгереш, сабыш2. ж перен.хлопоты, требующие спешкиығы-зығы -
15 безнадзорность
-
16 берет
мбереттирәсһеҙ түңәрәк баш кейеме -
17 беспечность
жғәмһеҙлек, моңһоҙлоҡ, вайымһыҙлыҡ, хәстәрһеҙлек, ҡайғыһыҙлыҡ -
18 беспокоиться
1. несов.тревожитьсяборсолоу, тынысһыҙланыу, хәүефләнеү, хафаланыу2. несов.утруждать себямәшәҡәтләнеү, борсолоу, ҡайғыртыуне беспокойтесь, я сам понесу вещи — мәшәҡәтләнмәгеҙ, әйберҙәрҙе үҙем алып барырмын
-
19 беспризорность
жҡараусыһыҙ (тәрбиәсеһеҙ) булыу, ҡарауһыҙлыҡ, бағымһыҙлыҡ -
20 бесхитростность
жхәйләһеҙлек, бер ҡатлылыҡ, эскерһеҙлек, мәкерһеҙлек
См. также в других словарях:
бала — Балалар бөлмесі. Балаларға арналған бөлме. Бөлмелердің б а л а л а р б ө л м е с і, жатын бөлме, жұмыс бөлмесі деген түрлері болады (Шаңырақ, 23) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
мәэмә итү — Балалар телендә: кыйнау, сугу мәгънәсендә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
мәэмәй итү — Балалар телендә: кыйнау, сугу мәгънәсендә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
санамыш — Балалар уенын башлаганда тәртип билгеләү һ. б. ш. өчен әйтелә торган кыска такмак (сан сүзләре һәм аваз ияртемнәре кертеп төзелә) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чәрчәрле — Балалар уенының бер төре; йорт йортлы уйнау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
есек тартыспақ — Балалар бір біріне мініп, өзара тартысып ойнайтын ойын … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
тәти — (ТӘТИЛЕК) (ТӘТИЛӘНҮ) – с. 1. Балалар телендә: матур, чибәр, ямьле. Үз абый һәм апаларына иркәләп, яратып эндәшкәндә абый , апа сүзләре алдыннан әйтелә. Гадәттә бер төрле дә рәтле эш эшләргә яратмаучы, матур киемнәр киюче көяз, кыланчык (кеше… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
әйкел — 1 (Түрікм.: Красн., Небид., Ашх., Мары, Тедж.; Гур., Маңғ.) құдықты шегендеу үшін салынатын, ортасы тесік, дөңгелек тас. Маған колхоз бастық ә й к е л әкелуді тапсырды (Түрікм., Красн.). Қой терісінен әдейі істелген күбідей қауғаны құлаштап ә й к … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
көсік — 1 (Қ орда: Сыр., Жал., Қарм.; Қост., Жанг.; Түрікм., Красн.; Өзб., Ташк.) құмды жерде өсетін тамыры сәбіз тәріздес жабайы өсімдік. Сарысу бойында к ө с і к көп өседі Қ орда., Сыр.). Бұрын балалар к ө с і к теретін еді (Қост., Жанг.). Судың… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
Зариф Башири — Башири Зариф Шарафутдинович Дата рождения: 5 мая 1888(1888 05 05) Место рождения: дер. Чутеево Кайбицкого района Татарстана Дата смерти: 21 октября 1962( … Википедия
аай — ы. Пычрак нәрсәдән яки әшәке истән җирәнгәндә чырай сытып әйтелә күбрәк балалар телендә. ААЙ (АЪАЙ) итү – Олы йомышны үтәү балалар телендә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге